
تاریخچه
انواع بازارها در بورس انرژی ایران
ساویس
بورس انرژی دارای سه بازار فیزیکی، مشتقه و فرعی می باشد. بازار فیزیکی شامل سه تابلوی برق، نفت و گاز، و تابلوی سایر حاملهای انرژی و بازار مشتقه شامل سه تابلوی قرارداد سلف موازی استاندارد، قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله می باشد.
بازار فیزیکی شامل سه تابلوی برق، نفت و گاز و تابلوی سایر حاملهای انرژی می باشد.
بازار مشتقه شامل سه تابلوی قرارداد سلف موازی استاندارد، قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله است.
بازار فرعی در بورس انرژی شامل دو رینگ داخلی و بین المللی می باشد.
ایران به عنوان یکی از بزرگترین کشورهای تولیدکننده نفت و گاز و دارنده یکی از بزرگترینذخایر و منابع هیدروکربوری جهان شناخته می شود. از سوی دیگر با توجه به رویکردمطرح در سند چشم انداز 1404 در ارتقاء جایگاه جمهوری اسلامی ایران به کشور اول منطقه از لحاظ اقتصادی،سیاسی،علمیو ... لزوم تاسیس بازاری متشکل جهت کشف قیمت ومعامله نفتبه عنوان یک کالای استراتژیک در منطقه بیش از گذشته احساس و همین موضوع زمینه ساز طرح قیمت گذاری نفت در داخل کشور شد .از آنجا که یکی از بهترین و شفاف ترین مکانیزم های قیمت گذاری محصولات،عرضه آنها در بورس می باشد، در اوایل دهه 80 ایده تاسیس بورسی برای انجام معاملات نفت طی فرآیندی مشترک میان وزارتخانه های نفت و اقتصاد شکل گرفت. در فاز نخست برای محقق شدن این ایده در اواخر بهمن 1386 مبادلات فرآورده های نفت و پتروشیمی دربازار سرمایه آغاز گردید. از سویی با وجود زیرساخت های موجود در صنعت برق کشور کهآن را از کشورهای منطقه متمایز می سازد، همزمان با فعالیت ها در راستای شکل گیری بورس نفت، لزوم راه اندازی بورس برق در ادامه توسعه بازار برق کشور احساس شد. درخرداد 87 شورای عالی بورس با تاسیس بورس برق موافقت میکند. در این بین تشکیل بازاری منسجم برای در بر گیری همه کالاهای از جنس انرژی و تشکیل بورسی جامع و واحدبرای معاملات انواع حامل های انرژی پیشنهاد شد. شورای عالی بورس و اوراق بهادار درجلسه 30/03/1390 با تجمیع درخواست های جداگانه برای راه اندازی بورس نفت و برق به راه اندازی بورس انرژی رای داد. بر این اساس بورس انرژی به عنوان چهارمین بورس کشور جهت عرضه محصولات نفت و مشتقات نفتی ، برق،گاز طبیعی ، زغال سنگ ، حق آلودگی و سایر حامل های انرژی شکل گرفت. متعاقب صدورمجوز فعالیت بورس انرژی و برای تعیین گروه های سهامداری این بورس، سازمان بورس واوراق بهادار، فراخوانی را در تاریخ 05/04/1390 جهت مشارکت نهادهای مالی و فعالان صنعت نفت ، گاز وفراورده های نفتی، برق و با قید ترکیب 60 درصد نهادهای مالی ، 20 درصد فعالان صنعت برق و نفت و 20 درصد عموم مردم و سقف 5/2 درصد برای هر متقاضی منتشرنمود. در تاریخ یازدهم اسفند 1390 مجمع عمومی مؤسس شرکت بورس انرژی برگزار گردید و از بین کاندیداهای عضویت در هیئت مدیره، 7 عضو اصلی و 2 عضو علیالبدل انتخاب شدند.
ایجاد بازاری شفاف، کارآمد، با نقد شوندگی و رقابت پذیری بالا، جهت رفع انحصار و کشف عادلانه قیمت حامل های انرژی.
مرجع کشف قیمت حامل های انرژی در منطقه خاورمیانه.
1. تبیین، تحکیم و ارتقاء جایگاه و کارکردهای بورس انرژی برای ذینفعان
2. بکارگیری رویه های موثر جهت حفظ سلامت بازار و صیانت ازحقوق ذینفعان
3. طراحی ابزارها و محصولات جدید با توجه به نیازهای ذینفعان و اقتضائات محیطی
4. تجهیز بهینه منابع فیزیکی و توسعه مستمرسرمایه های انسانی
5. ارزش آفرینی و تامین منافع سهامداران
6. تعامل وهمکاری موثربانهادهای فعال دربازارهای مالی
با راه اندازي اين بازار امکان خريد و فروش حامل های انرژي، تامين مالي براي توليدکنندگان، تامين انرژي براي توزيع کنندگان و مصرف کنندگان، کشف قيمت روزانه انرژي، پوشش ريسک، شفافيت معاملاتي، تسهيل در تبادلات انرژي و کاهش هزينه هاي معاملاتي در بخش مبادلات انرژي فراهم خواهد شد.